Аан дойдуну атыйахтаах уу курдук аймаабыт Аҕа дойдуну көмүскүүр Улуу сэрии иннинэ Бороҕон нэһилиэгин территориятыгар Сыҥаах уонна II Суотту нэһилиэктэрэ бэйэлэрин бэйэлэрэ дьаһанан, сай-сат диэн тигинэччи үлэлээн-хамсаан, олох суолун тутан олорбуттара. 1951 сыллаахха үгус киһитин, үлэлиэх-хамсыах, үүннээн-тэһииннээн салайыах эр бэртэрин, уолан уолаттарын сүтэртээбит, хас да сыл барбыт уот кураантан, суттан эмсэҕэлээбит нэһилиэктэри үөһэттэн быһаччы дьаһалынан бөдөҥсүйбүт биир нэһилиэккэ холбообуттара. Тыгын кырдьаҕас саҕаттан аатыран олорбут Сыҥаах нэһилиэгин сирэ-уота, дьоно-сэргэтэ, дьиэтэ-уота ыһыллан Лөгөйүнэн, Тумулунан көспүтэ. Бу дьон уйулҕатыгар эрэ буолбакка, нэһилиэктэр историяларыгар эмиэ олус улахан охсууну оҥорбута. Ол курдук сэриигэ саа-саадах тутан Ийэ дойдуларын көмүскээбит, охтубут буойуннарбыт хайа алаастан, сиртэн барбыттарын, кимнээх аймах-билэ дьоно буолалларын чуолкайдыыр да уустуктардаах.
1965 сыллаахха Аҕа дойдуну көмүскүүр Улуу сэрии актыыбынай кыттыылааҕа, Кыһыл Сулус, Албан Аат орденнар кавалердара Прокопьев Георгий Георгиевич, оскуола директора Ушницкай Петр Николаевич саҕалааһыннарынан сэрии ветераннарын, өлбүт буойуннар тустарынан бастакы ахтыылар хомуллан барбыттара. Сэбиэт исполкомунан комиссия тэриллэн, үгүс ирдиир-чинчийэр үлэ ыытыллан, ахтыылар хомуллан история балайда чөмчөтүллүбүтэ.
Билигин дойду байыаннай архыыптара аһыллан, үлэ тэнийэн истэҕин аайы дьоммут ааттара-суоллара эбии чопчуланан иһэллэр.
Онон билиҥҥи даннайынан сэрии сылларыгар Сыҥаах уонна II Суотту нэһилиэктэриттэн сэриилэһэр армияҕа 104 киһи ыҥырыллыбыта чуолкай билиннэ. Кинилэр төрөөбүт алаастарыттан Чурапчы, Нам оройуоннарын, Дьокуускай куорат байыаннай комиссариаттарынан хомуллан сэриигэ барбыттара. 53 хорсун-хоодуот уолаттарбыт төрөөбүт буордарыгар эргиллибэтэхтэрэ: кыргыһыы толоонугар охтон атын сир буоругар көмүллүбүттэрэ, сураҕа суох суппуттэрэ, бааһыран, ыалдьан суорума суолламмыттара. Уоттаах сэрииттэн 53 киһи Ийэ буордарыгар, төрөөбүт алаастарыгар төннүбүттэрэ. Үгүстэрэ бааһыран, доруобуйалара биллэ мөлтөөн кэлбиттэрэ. Ол да иһин буолуо, сэрииттэн эргиллибит 6 киһи сэриигэ ылбыт эчэйиилэрин содулуттан 50 саастарыгар тиийбэккэ кун сириттэн барбыттара. Сэрииттэн эргиллибиттэр үгүстэрэ элбэх мэтээллэргэ, орденнарга тиксибэтэхтэрэ, ол эрээри Ийэ дойду көмүскэлигэр саа-саадах тутан кыргыспыттарынан, ол туһугар хааннарын тохпуттарынан сокуоннайдык киэн тутталлара. Киһи аймах историята билбэтэх алдьархайдаах сэриититтэн тыыннаах ордубуттарыттан үөрэллэрэ. Дойдуларыгар кэлээт, эйэлээх олох күүрээннээх үлэтигэр эмиэ инники күөҥҥэ сылдъыбыттара, ыччаты патриотической иитиигэ актыыбынайдык кыттыбыттара. Ийэ дойду көҥүлүн, тутулуга суох буолуутун иһин охтубут буойуннарга үйэ саас тухары албан аат!
А. С. Сокольникова, кыраайы үөрэтээччи
|
№ п/п |
Число участвовавших ВОВ. |
Число убитых ВОВ |
Без вести пропавшие |
Число возвратившихся с фронта |
Фронт |
||
|
Западн. |
Зап. |
Вост. |
|||||
|
1 |
19 |
- |
12 |
7 |
19 |
- |
|
|
2 |
27 |
- |
21 |
6 |
27 |
- |
|
|
3 |
29 |
22 |
5 |
2 |
20 |
9 |
|
|
4 |
30 |
30 |
- |
- |
12 |
18 |
|
|
5 |
12 |
10 |
1 |
1 |
9 |
3 |
|
|
|
117 |
62 |
39 |
16 |
87 |
30 |
|
Список воинов ВОВ Борогонского наслега Усть-Алданского улуса
|
№ п/п |
Ф.И.О. воина |
Год призыва |
Год возвращения |
Год смерти |
|
|
1 |
26.06.1942 |
13.08.1943 З/ф |
|||
|
2 |
27.06.1942 |
13.07.1943 З/ф |
|||
|
3 |
10.08.1941 с/с |
Убит на войне З/ф |
|||
|
4 |
28.06.1942 |
16.10.1942 З/ф |
|||
|
5 |
1942 с/с |
1942 З/ф |
|||
|
6 |
15.08.1941 с/с |
1941 З/ф |
|||
|
7 |
1941 с/с |
Убит на войне З/ф |
|||
|
8 |
20.08.1941 с/с |
1941 З/ф |
|||
|
9 |
01.08.1941 |
09.06.1942 З/ф |
|||
|
10 |
28.06.1942 |
03.02.1943 З/ф |
|||
|
11 |
08.07.1943 |
1943 З/ф |
|||
|
12 |
06.06.1942 |
12.01.1944 З/ф |
|||
|
13 |
17.02.1942 З/ф |
||||
|
14 |
1942 с/с |
1942 З/ф |
|||
|
15 |
1942 с/с |
1945 З/ф |
|||
|
16 |
1942 |
1942 З/ф |
|||
|
17 |
25.02.1944 З/ф |
||||
|
18 |
1942 |
08.11.1943 З/ф |
|||
|
19 |
1942 |
1943 З/ф |
|||
|
20 |
17.04.1943 З/ф |
||||
|
21 |
08.07.1943 |
12.10.1944 З/ф |
|||
|
22 |
29.09.1942 |
31.08.1943 З/ф |
|||
|
23 |
1942 |
1943 З/ф |
|||
|
24 |
08.07.1943 |
1944 З/ф |
|||
|
25 |
1942 с/с |
1943 З/ф |
|||
|
26 |
15.06.1942 |
1943 З/ф |
|||
|
27 |
29.09.1942 с/с |
1943 З/ф |
|||
|
28 |
1942 с/с |
Хаһан өлбүтэ биллибэт З/ф |
|||
|
29 |
1942 З/ф |
||||
|
30 |
1941 |
03.1943 З/ф |
|||
|
31 |
08.07.1943 |
11.09.1944 З/ф |
|||
|
32 |
15.06.1942 |
Өлбүт сирэ биллибэт З/ф |
|||
|
33 |
11.11.1944 З/ф |
||||
|
34 |
1941 |
10.11.1941 А/ф |
|||
|
35 |
1942 |
10.1942 А/ф |
|||
|
36 |
27.06.1942 |
14.01.1944 А/ф |
|||
|
37 |
1942 А/ф |
||||
|
38 |
1942 |
1942 А/ф |
|||
|
39 |
1942 |
16.10.1942 А/ф |
|||
|
40 |
19.03.1942 |
24.02.1944 А/ф |
|||
|
41 |
26.06.1942 |
05.09.1943 А/ф |
|||
|
42 |
20.09.1942 |
11.04.1943 А/ф |
|||
|
43 |
1942 |
03.1943 А/ф |
|||
|
44 |
1941 |
1942 А/ф |
|||
|
45 |
1941 |
10.05.1942 А/ф |
|||
|
46 |
1941 |
18.11.1941 А/ф |
|||
|
47 |
20.08.1942 с/с |
Фроҥҥа өлбүт А/ф |
|||
|
48 |
1942 |
12.1943 А/ф |
|||
|
49 |
с/с |
05.10.1942 А/ф |
|||
|
50 |
08.08.1941 |
09.03.1942 А/ф |
|||
|
51 |
1942 |
10.1942 А/ф |
|||
|
52 |
1942 |
23.07.1944 А/ф |
|||
|
53 |
1941 |
12.1942 |
А/ф |
||
|
54 |
1942 |
1945 |
И/ф |
||
|
55 |
10.08.1941 |
1943 |
А/ф |
||
|
56 |
10.08.1941 |
1943 |
А/ф |
||
|
57 |
Япония сэриитин кыттыылааҕа |
1967 |
И/ф |
||
|
58 |
1906-1951 сс. |
А/ф |
|||
|
59 |
1942 |
2001 |
А/ф |
||
|
60 |
1942 |
1944 |
А/ф |
||
|
61 |
1943 |
1974 |
А/ф |
||
|
62 |
|||||
|
63 |
1943 |
1946 |
И/ф |
||
|
64 |
1942 |
2010 |
И/ф |
||
|
65 |
1942 |
02.1945 |
А/ф |
||
|
66 |
06.06.1944 |
09.1950 |
А/ф |
||
|
67 |
1942 |
1943 |
А/ф |
||
|
68 |
1943 |
1946 |
А/ф |
||
|
69 |
1943 |
1946 |
И/ф |
||
|
70 |
1942 |
1944 |
И/ф |
||
|
71 |
25.07.1941 |
15.10.1945 |
А/ф |
||
|
72 |
06.07.1943 |
09.09.1944 |
И/ф |
||
|
73 |
06.1943 |
07.1947 |
И/ф |
||
|
74 |
1974 |
А/ф |
|||
|
75 |
Япония сэриитэ |
1974 с өлбүт И/ф |
|||
|
76 |
1942 |
15.08.1947 А/ф |
|||
|
77 |
1942 |
1979 с өлбүт И/ф |
|||
|
78 |
07.1943-06.1944 И/ф |
1983 өлбүт И/ф |
|||
|
79 |
1942 |
1985 с. өлбүт А/ф |
|||
|
80 |
1943 |
1977 с. өлбүт И/ф |
|||
|
81 |
05.07.1943 |
1947 И/ф |
|||
|
82 |
И/ф |
1994 с. өлбүт И/ф |
|||
|
83 |
1941 |
1993 с. өлбүт И/ф |
|||
|
84 |
1943 |
1946 А/ф |
|||
|
85 |
1943 |
1945 И/ф |
|||
|
86 |
03.1942 |
1946 И/ф |
|||
|
87 |
1944 |
1946 А/ф |
|||
|
88 |
27.06.1942 |
1944 А/ф |
|||
|
89 |
10.08.1941 1942 |
1942 А/ф 1945 |
|||
|
90 |
1943 |
1945 А/ф |
|||
|
91 |
1945 И/ф |
1947 И/ф |
|||
|
92 |
1943 |
1947 А/ф |
|||
|
93 |
1942 |
1945 А/ф |
|||
|
94 |
1943 |
1947 И/ф |
|||
|
95 |
11.06.1943 |
1970 с. өлбүт А/ф |
|||
|
96 |
И/ф |
1997 с. өлбүт И/ф |
|||
|
97 |
08.1942 |
1947 И/ф |
|||
|
98 |
08.1941 |
09.1943 И/ф |
|||
|
99 |
1943 |
1946 И/ф |
|||
|
100 |
И/ф |
1984 с. өлбүт И/ф |
|||
|
101 |
А/ф |
1945 с. өлбүт А/ф |
|||
|
102 |
06.1943 |
02.1947 И/ф |
|||
|
103 |
1944.06 |
1948 И/ф |
|||
|
104 |
1944.07.07 |
1950.06 И/ф |
|||
|
105 |
1942 |
1946.07 А/ф |
|||
|
106 |
И/ф |
||||
|
107 |
1943 |
1948 И/ф |
|||
|
108 |
1943.09.06 |
1945 А/ф |
|||
|
109 |
1942 |
1946 А/ф |
|||
|
110 |
1942 |
1943 А/ф |
|||
|
111 |
1943.2ө.03 А/ф |
||||
|
112 |
1942 |
А/ф |
|||
|
113 |
1942.06 |
1944 А/ф |
|||
|
114 |
1943 |
||||
|
115 |
|||||
|
116 |
Алексеев Петр Николаевич |
||||
|
117 |
|||||
|
118 |
1942 |
1946 И/ф |
|||
|
119 |
|||||
|
120 |
|||||
|
121 |
Ефимов Михаил Гаврильевич |
||||
|
122 |
|||||
|
123 |
|||||
|
124 |
1941 |
10.11.1941 |
|||
|
125 |
Петухов Афанасий Николаевич |
||||
|
126 |
1941 |
1943 |
|||
|
127 |
15.08.1941 |
||||
|
128 |
|||||
|
129 |
Протопопов Тихон Иванович |
||||
|
130 |
27.06.1942 |
03.03.1944 |
|||
|
131 |
1941 |
1944 |
|||
|
132 |
|||||
|
133 |
|||||
|
134 |
|||||
|
135 |
1942 |
И/ф |
|||
|
136 |
|||||
|
137 |