Өлтөх нэһилиэгин Күөл Эбэ-Күөрээйи сириттэн-уотуттан төрүттээх "Кыһыл кэккэ" холкуос, Күөл Эбэ сайылык сүрүн суолталарын бэлиэтиир соруктаах, сүүрбэһис үйэ сэбиэскэй кэминээҕи ааттаах-суоллаах киэҥ араҥа көлүөнэ дьонугар аналлаах, үтүө тэрээһиннээх үлэнэн, бу нэһилиэккэ өйдөбүнньүк кинигэ тахсыбыта уонна пааматынньык турбута буолар. Аан дойдуну аймаабыт иэдээннээх сэрии иннинээҕи уонна сэрии кэминээҕи бириэмэҕэ олох олорон ааспыт дьон-сэргэ киэҥ ис хоһоонноох үлэтин, олоҕун дьаһаҕын сырдатар, сэрии алдьархайыттан дойдуну чөлүгэр түһэрии уонна атаҕар туруоруу, улууканнаах тутуллаах дойдуларын балысхан сайдыытыгар кыра холкуостарынан, сайылыктарынан бытанан олорбут нэһилиэк, эйэлээх олоҕу тутууга киллэрбит кылаатын кэрэһэлиир өйдөбүнньүк кинигэ, 2020 сыллаах үбүлүөйдээх Улуу Кыайыы 75 сылын үтүө бэлэхтээх көрсөр туһуттан, матырыйааллара толору хомуллан, 2019 сыл күһүнүгэр номнуо бэлэм буолан, бэчээт[1]тэнэн тахсан, 2020 сыл сааһыгар бүттүүн нэһилиэк үрдүнэн, үөрүүлээх быһыыга-майгыга сүрэхтэниитэ ыытыллыбыта.
"Кыһыл Кэккэттэн” силис тардан Өйдөбүнньүк кинигэни таһаарбыт, ол кинигэнэн пааматынньык туруорар[1]га кыым сахпыт дьонунан, нэһилиэк ытык-мааны, түс-бас дьоно Евдокия Винокурова, Мария Никонова, Иван Охлопков – Уйбаан Туймалыырап, Петр Охлопков буо[1]лаллар. Кинилэр иилээн-саҕалаан, матырыйааллары бэйэлэринэн хомуйан бэчээттэппит кинигэлэрин, сүдү суолталаах пааматынньык укулаатын быһыытынан ылынан, бу сиртэн-уоттан силис тардыылаах дьон-сэргэ, сыдьаан ыччат, бары биир санаанан өйөөтүлэр. Пааматынньык тутуутун Кыһыл Кэккэттэн төрүттээх СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Екатерина Аммосова оҥоһук маастара Владислав Бурцевтыын кэпсэппитин, ону сэргэ, бу пааматынньык тутуутугар Кыһыл Кэккэттэн төрүттээх удьуордартан харчы хомуурун, бэтэрээн бухгалтер Анастасия Михайловна Львова бэрт түргэн бириэмэ иһинэн тутатына, кыайа-хото быһаарбытын, дьон бары үөрэ-көтө кыттыспытын, биир ньыгыл буолуу үтүө холобурун, сурукка киллэрэн, бэлиэтиир тоҕоостоох. Ол түмүгэр, холкуос, сайылык олохтоох сиригэр-уотугар, төрүт-уус дьоммут аатыгар сиэрдээх сүгүрүйүүбүт, тугунан да кэмнэммэт, күндү бэлэхпит быһыытынан, Күөл Эбэ диэн тимир аарка оҥоһуулаах паа[1]матынньык турбута. Онуоха Күөл Эбэ сайылыкка хороҕор муостааҕы иитэн үлэлии сылдьар Татьяна Иннокентьевна, Николай Николаевич Винокуровтар саха ыалдьытымсах үгэһинэн, тыһаҕас өлөрөн, бар-дьонноругар айах туппуттара. Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы А.Н.Жирков уонна Кыһыл Кэккэттэн төрүттээхтэр түмсүүлэрин салайааччыта, СӨ боропсойуустарын Федерациятын бэрэссэдээтэлэ Н.Н. Дегтярев, нэһилиэк инники кэскилэ-ыччакка туһаайан, төрөөбүт нэһилиэктэрин устуоруйатын салгыы үөрэтэллэригэр, бу боччумнаах үтүө саҕалааһын инникилээх буолуоҕар баҕа санааларын хоту, билигин бу сиргэ-уокка кэлэн барар дьон, сылдьан-тохтоон ааһар, кэрэ дойду Күөл Эбэ-Күөрээйи историческай миэстэтэ буола, өйдөбүнньүк пааматынньык дьэндэйэн турар. Биир дойдулаах аймах-билэ дьон аатын уонна олоххо ситиһиитин көрдөрөр-кэпсиир 2019 сылга кинигэ таһаарыыта, 2020 сылга пааматынньык оҥотторуута курдук эриэ-дэхси ылбычча ситиһиллибэт сыралаах үлэнэн, Күөл Эбэ-Күөрээйи үүнэр-сайдар, төрүүр-ууһуур кэнчээри ыччатын иннигэр, бэйэтин дойдутун устуоруйатын билэригэр туруоруллубут өйдөбүнньүк пааматынньык, барыбыт кэскиллээх-ситиһиилээх олоҕун, дьолунан түстээтин, соргу-дугуй, хаан тамайар дойдум дьоно!
Борис ЛУГИНОВ – Борогонский., Мүрү саһарҕата хаһыат, «Мүрү саһарҕата» Олунньу 5 күнэ, 2021 сыл