Ольтехский наслег


ГРИГОРЬЕВ Михаил Гаврилович (1926-1997)

1926    сыллаахха Бороҕон улууһугар II Бэрт-Ууһугар Марыга олохтоох бааһынай кэргэҥҥэ төрөөбүт. Ийэтэ эрдэ өлөн эбэтигэр Охлопкова Марияҕа - Мары Маайатыгар иитиллибит. Орто-Эбэ оскуолатын бүтэрэн, 1942 сыллаахха Дьокуускайга педрабфакка үөрэнэ киирбит. Судургу, көнө, киэҥ-холку майгылааҕа үһү.

1943    сыл ыам ыйыгар армияҕа ыҥырыллыбыт. Забайкальскай Байыаннай уокурук 53-с дивизиятыгар младшай специалистар оскуолаларын бүтэрбит. 1944-1950 сс. авиавооруженияны үөрэтии маастарынан үлэлээбит.

Сэриитгэн эргиллэн кэлэн Дьокуускайга пединститукка үөрэммит. “Кыһыл кэккэлэртэн” бастакы үрдүк үөрэхтээх специалист буолбут. 1956 сылтан Саккырыырга семилетка директорынан, Уус-Алдаҥҥа партия райкомун инструкторынан, Курбуһах интернатыгар иитээччинэн, Анаабырга РайОНО сэбиэдиссэйинэн, Госуниверситекка история кафедратын ассистенынан, Дьокуускайга интернакка иитээччинэн, 1 №-дээх педучилище преподавателинэн, кэтэхтэн орто оскуола директорынан, 8 №-дээх орто оскуолаҕа история учууталынан, Аллараа Халымаҕа интернат иитээччитинэн, пенсияҕа олорон СГУ научнай-чинчийэр үлэҕэ секретарынан, Пионер дыбарыаһыгар саахымат тренеринэн үлэлээбит. Та- тьяна Михайловна диэн кэргэннээх эбит да, оҕолоро суох.

Аҕа дойду сэриитин II степеннээх орденын кавалера, “Японияны кыайыы иһин”, “Шанхай оборонатын иһин” уонна юбилейнай мэтээллэринэн наҕараадаламмыт.


ГОГОЛЕВ Николай Иванович (1927-2002)

1927    сыллаахха ыам ыйын 20 күнүгэр I Бэрт-Ууһугар Нэлимэн диэн сиргэ төрөөбүт. 1942 сыл II Өлтөххө эбэтигэр үөрэнэ, үлэлии кэлбит. 1944 сыллаахха үлэһит илии тиийбэтинэн Орто-Эбэ оскуолатыгар 6 кылааска үөрэнэ сырыттаҕына «Арыылаах» колхозка биригэдьииринэн анаабыттар. Үлэлии-үлэлии кыһынын эр дьону, дьахталлары мунньан байыаннай үөрэҕи тэрийбит.

1945 сыл ыам ыйын 13 күнүгэр бэбиэскэ тутан, Японияны утары сэриигэ кыттыбыт. Алта сыл буолан баран дойдутугар эргиллибит.

Армияттан кэлээт хонуу биригэдьииринэн үлэлээбит. Онтон Дьокуускайга үөрэнэн тахсан Бэйдиҥэҕэ электрическэй уоту киллэриини саҕалаабыт. Пилорама, бурдуктардар суоруна, циркулярнай эрбии уо.д.а. элбэх оборудованиены булан оройуоҥҥа биир бастыҥ үлэлээх станцияны тэрийбит. 1961 сыл нэһилиэк Сэбиэтин председателинэн талыллыбыт. 1963 сыл бөдөҥсүйбүт колхоз биригэдьииринэн үлэлээбит. 1964 сылтан 1995 сылга диэри Бороҕоҥҥо киин балыыһаҕа хаһаайыстыбаннай чаас сэбиэдиссэйинэн үлэлээбит.

1952 сыллаахха Охлопкова Мария Егоровнаны кытта ыал буолан 10 оҕону төрөппүттэр.

“Японияны кыайыы иһин”, «Аҕа дойдуну көмүскүүр сэрии кэмигэр килбиэннээх үлэтин иһин», «Үлэ ветерана», ону таһынан юбилейнай мэтээллэринэн, Саха АССР Верховнай Советын Бочуотунай Грамотатынан наҕараадаламмыт.


ГОВОРОВ Николай Афанасьевич (1925-1996)

1925    сыллаахха 11 Өлтөх нэһилиэгэр төрөөбүт. Аҕата Афанасий Иннокентьевич учуутал эбит.1928 сыллаахха репрессияҕа түбэспит. Онон Николай Афанасьевич оҕо сааһа эрэйдээхтик ааспыт. Үөрэҕин куоракка саҕалаан баран, Орто-Эбэҕэ бүтэрбит.

Колхуоска булчутунан сылдьан 1943 сыллаахха армияҕа ыҥырыллан Илиҥҥи фроҥҥа 7 сыл сулууспалаабыт. 1946 сыл тохсунньу ыйга диэри 6- с коннай депоҕа кавалериһынан, онтон сулууспата бүтүөр диэри стрелогунан сылдьыбыт.

Тыа хаһаайыстыбатын техникумун бүтэрэн баран 1955-1957 сылларга Мичурин аатынан колхуоска агрономунан үлэлээбит. 1957-1961 сылларга «Победа» колхуос солбуйааччы бэрэссэдээтэлинэн талыллан, онтон 1961- 1968 сылларга хонуу биригэдьииринэн үлэлэлээбит, үрдүк үүнүү звенотун тэрийсибит. Кэлин Курбуһахха интернат- оскуолаҕа үлэлээбит, СГУ историческай факультетын кэтэхтэн үөрэнэн бүтэрбит. Мүрү орто оскуолатыгар история учууталынан, интернат иитээччитинэн үлэлээбитэ.

Кэргэнэ Пухова Анна Ивановналыын 3 кыыс оҕоломмуттар.

«Германияны кыйыы иһин», «Японияны кыайыы иһин» мэтээллэринэн наҕараадаламмыт.


ВИНОКУРОВ Иван Гаврильевич  (1920-1984)

«Японияны кыайыы иһин» мэтээллээх, тутуу үлэһитэ этэ.


ВИНОКУРОВ Дмитрий Федорович (1918- 1979)

1918 сыллаахха 1 Өлтөх нэһилиэгэр Винокуров Федор Афанасьевич дьиэ- кэргэнигэр үһүс оҕонон төрөөбүт. Бииргэ төрөөбүт 5 этилэр: 2 уол, 3 кыыс. Ситэтэ суох орто үөрэхтээҕэ. Оскуола кэнниттэн колхозка үлэлээн истэҕинэ Сэбиэт секретарынан ылбыттар, онтон эмиэ колхозка үлэлээбит. 1939 сыллаахха Пестрякова Евдокия Назаровналыын ыал буол-

буттар. Бастакы кыыстара турбатах, сэриигэ барарыгар кэргэнэ иккис кыыһынаан хаалбыт.

1941 сыллаахха Чурапчытааҕы ОВК- нан армияҕа ыҥырыллыбыт. Японияны утары сэриигэ слдьыбыт. Сэрии бүппүтүн кэннэ хааллараннар билиэннэй японецтары харабыллатарга туруорбуттар. Барарыгар комсомол чилиэнэ эбит, сэриигэ сылдьан 1945 сыллаахха партияҕа киирбит. Ол туһунан бу курдук суруйбут: «Кыһыл Армия 26-с сылын туолуутугар туйгун үөрэҕим иһин махтал ылан, партия чилиэнигэр кандидат буолбутум туһунан эһиэхэ иһитиннэрбитим. Бэйэҕитин харыстаммат үлэҕитинэн фрону уонна Кыһыл Армияны бөҕөргөтүүгэ ыһыыны ситиһиилээхтик ыытаргытыгар, III байыаннай заемҥа көхтөөхтүк суруттараргытыгар эрэнэбин. Эһиги уолгут Винокуров Д.Ф. полевая почта 14266-к».

1946 сыллаахха сэриитэн эргиллэн кэлбитин оройуоҥҥа заготконтораҕа үлэҕэ ыҥырбыттар уонна бу үлэтигэр заготовка сулууспатын II рангалаах советнига аат иҥэрбиттэр.

Онтон нолуок уонна заготовка оройуоннааҕы салаатыгар бухгалтерынан үлэлээбитэ. 1958 сыллаахха кадрдары бөҕөргөтүү бэрээдэгинэн партия колхозка биригэдьииринэн ыыппыт. Партизан Заболоцкай, Герой Егоров ааттарынан колхозтарга үлэлээбит. Салгыы 1969 сыллаахха диэри колхоз солбуйааччы председателинэн үлэлээбит.

Бу кэмҥэ Хоро нэһилиэгин хас да ыҥырыылаах Сэбиэтин депутатынан талылла сылдьыбыт. 1969 сыллаахтан Госстрах инспекторынан 6 сылтан ордук үлэлээбит. Пенсияҕа тахсан баран Бороҕоҥҥо суол учаастагар үлэлии сылдьыбыт.

«Японияны кыайыы иһин», «За боевую доблесть» уонна хас да юбилейнай мэтээллэрдээх. «Туйгун снайпер», «Коммунистическай үлэ ударнига» бэлиэлэрдээх. Үгүс элбэх партия райкомун, райсовет исполкомун Грамотала- рынан, үрдүкү тэрилтэлэрин, ол иһигэр ССРС заготовкаҕа министерствотын Бочуотунай грамоталарынан наҕараадаламмыта.

1979 сыллаахха ыалдьан өлбүтэ. Билигин 94 сааһыгар сылдьар кэргэнэ, 2 кыыһа, сиэннэрэ, хос сиэннэрэ олоҕун салгыыллар.


ВИНОКУРОВ Алексей Федорович

1912 сыллаахха I Өлтөх нэһилиэгэр Винокуров Федор Ильичүһүскэргэниттэн, үһүс оҕонон күн сирин көрбүт. Кыра сааһыгар хамначчыттаабыт, кэлин колхуоска кэлэн үлэлии сылдьан I Өлтөхтөн 10 киһи Алдан көмүһүгэр үлэлии ыытыллыбыттарын ортотугар Алексей Винокуров эмиэ баара.

Косарев аатынан 8 №-дээх шахтаҕа забойщигынан үлэлээбит. Бииргэ барбыт дьонуттан хаалан үлэлээн баран Дьампыга төннүбүт уонна 20 саастааҕар көрдөһөн 1 кылааска үөрэнэ киирбит.

1938 сыллаахха Алдаҥҥа баран көмүскэ үлэлии сылдьан Ааллаах-Үүн РВК-н армияҕа ыҥырыллыбыт. 91-с саппаас стрелковай туочукаҕа стрелогунан сылдьыбыт, онтон 1945-46 сылларга МВД полкатыгар сулууспалаан билиэннэйдэри харабыллыырга турбут.

1946    сыллаахха дойдутугар төннөр, кэлэн «Коммуна суола» колхуоска оҕуруот аһын үүннэрэр биригээдэҕэ үлэлээбит. Дьампы биригээдэтигэр барыта 18 сыл биригэдьиирдээбит. Бастыҥ үлэлээх биригээдэ сири кытта уонна сүөһү үлэтин чэпчэтиигэ уопутун тарҕатаары ««Победа» колхуос Дьампытааҕы 2 №-дээх биригээдэ би- ригэдьиирин А.Ф.Винокуров үлэтин опыта» диэн брошюра тахсыбыта.

1963-69 сылларга Дьампы 13 №-дээх маҕаһыыныгар атыылааччынан үлэлээбит уонна 1970 сыллаахха пенсияҕа тахсыбыт. Кэлин кадровай булчут буолбута. Илим, муҥхатаҥара, балыктыыра, түүлээхтиирэ. Балыгын чэпчэкитик маҕаһыыҥҥа туттарара, сороҕун бөһүөлэк элбэх оҕолоох, бултуур киһитэ суох ыалыгар оҕолорунан тастарарын кэлин оҕолоро ахталлар. Үчүгэй оһохчут эбит, кэлин кырдьан 80 сааһын ааһан да баран кэтэх сүөһүтүгэр оттуура, охсор суола киэҥин, ырааһын сөҕө ахталлар.

Кэргэнинээн Кима Гаврильевна Гермогеновалыын 6 оҕоломмуттар.

Олохтоох Сэбиэккэ 5 ыҥырыыга депутатынан талылла сылдьыбыт. Таһаарыылаах үлэтин иһин БСНХС быыстапкатыгар ыҥырыллыбыт.

«Японияны кыайыы иһин», «Үлэ бэтэрээнэ» уонна юбилейнай мэтээллэрдээх. Алдаҥҥа үлэлии сылдьан «Стахановец» бэлиэнэн наҕараадаламмыт.