Бастакы юристартан биирдэстэрэ этэ

   Мин аҕам Николай Яковлевич Новоприезжай 1908 сыллаахха 2 Суотту нэһилиэгэр Тумулга төрөөбүтэ. Кыһыл Кырдал начальнай оскуолатын бүтэрэн баран, 1927 сыллаахха Дьокуускайга педтехникумҥа үөрэнэ киирбит. Оччолорго тыа сиригэр үөрэхтээһин хампаанньата күүскэ ыытыллан эрэр кэмэ буолан, иккис куурустан бүтэттэрэн дойдутугар Тумулга учууталынан анаабыттар. Кини оччоттон коммунист буолан сири түҥэтии саҕаламмытыгар комиссия бэрэссэдээтэлинэн үлэлииригэр сорудахтаабыттар. Ити үлэлиир кэмнэригэр Дьиэрэҕэ начальнй оскуола астаран, онно 1932 сылга диэри үлэлээбитэ.

   Николай Яковлевич 1934-1936 сыллаахха Уус-Алдан оройуонун прокурорунан ананар, 1936-1937 сылларга Ленинград Хоту омуктар институттарыгар икки сыллаах судебнай прокурорскай курска үөрэнэн кэлэн 1937-38 сыл Саха АССР прокурорун көмөлөһөөччүтүнэн, суут-силиэстийэ, холуобунай ирдэбил отделларыгар үлэлэппиттэр. Онтон 1939 с. Верхоянскай оройуонугар прокурорунан аныыллар. Онно үс сыл курдук үлэлээбитин кэннэ, 1941 с. Ленинградка юридическай институкка үөрэххэ ыыппыттар, ол эрээри сэрии буолан төннүбүт. Дойдутугар кэлэн фроҥҥа тылламмытын: “Юрист буоларгынан дойдугар ордук наада5ын»,-диэн ыыппаккалар, броня биэрэн кэбиспиттэр. Онон сэрии сылларыгар, 1947 сылга диэи Таатта оройуонугар силиэдэбэтэлинэн уонна прокурорунан үлэлээбитэ. Ити кэнниттэн төрөөбүт оройуонугар төннөн кэлэн түөрт сыл прокурор көмөлөһөөччүтүнэн үлэлээбитэ.

   Оччотооҕу да, билиҥҥи да сокуон ирдэбилинэн судуьуйалары, прокурордары биир сиргэ чопчу болдьохтоон олордор үгэс баар. Ол быһыытынан аҕабын 1951 с. Муома оройуонугар прокурорунан анаабыттара. Оччолорго самолет сырыыта мөлтөх буолан, Хонууга хайалаах сирдэринэн табанан айаннаан тиийбиттэр. Дьонум саамай уһуннук олорбут сирдэрэ Муома этэ. Аҕам манна прокуратура сабыллыар, 1960 с. диэри үлэлээн баран, алта сыл райсобес сэбиэдиссэйинэн үлэлээбитэ. Ол да буоллар үлэтин 1968 с. Алексеевскай оройуонугар прокуратура следователинэн үлэлээн түмүктээбитэ.

   Аҕам 28 сыл устата юристаан, 2 сыл САССР прокурорун көмөлөһөөччүтүнэн , 4 сыл следователинэн, 22 сыл прокурорунан уонна прокурор көмөлөһөөччүтүнэн үлэлээбитэ.

   Үчүгэй үлэтин иһин “За доблестный труд в ВОВ» мэтээлинэн 1946 сыл алтынньы 27 күнүгэр, «За трудовое отличие» мэтээлинэн 1957 сыл сэтинньи 4 күнүгэр, элбэх грамоталарынан, хайҕал лиистэринэн, сыаналаах бэлэхтэринэн наҕараадаламмыта. Киниэхэ 3 кылаастаах юрист аата иҥэриллибитэ.

   Аҕам ийэбинээн, Покровскайтан төрүттээх Аграфена Дмитриевна Кондаковалыын 28 сыл эйэ-дэмнээхтик, олус ытыктаһан олорбуттара. Ийэм Ленинградтааҕы Герцен аатынан институкка үөрэнэ сылдьан кэргэн тахсан кэлбитэ. Хонууга райком паритйнай библиотекатыгар үлэлээбитэ. Дьоммут икки иитиэх оҕолоох этилэр. Бастаан Аграфена Дмитриевна балтын Шураны, онтон Николай Яковлевич аймахтарыттан Дария Ефимовна Неустроева уонна Николай Егорович Голиков дьиэ кэргэннэриттэн, хоһуун үлэһит дьонтон, кыра кыыстарын миигин оскуолаҕа киирэрбэр иитэ ылбыттара.

Ийэлээх аҕам бастакы интеллигент дьон чиэһинэй, мааны майгыларынан, инники күөҥҥэ бастыҥ саҕалаччы буолалларынан, холобурга сылдьар үлэлэринэн, билиилэринэн-көрүүлэринэн миэхэ, бииргэ үлэлээбит-алтыспыт дьонноругар үтүөкэн, сырдык өйдөбүлү хааларбыттара. Кинилэринэн өрүү сөҕө-махтайа киэн туттабын.

                                                       Евдокия Новоприезжая, үлэ бэтэрээнэ, Бороҕон

НИКОЛАЕВ ИННОКЕНТИИ КИРИЛЛОВИЧ (1911-1970) — Биэбэй Лэгэнтэй, Чачарба уола

Төрөөбүт сирэ Хаптаанньа үрэҕэ Анаҕаһыннаах. Сэриигэ 1941 с. ыҥырыллыбыт. I Украинскай фронт 9 стрелковай полкатыгар кыр-гыһа сылдьан Киев куораты көмүскээһиҥҥэ бааһырбыта, онтон Ленинградскай фроҥҥа сылдьыбыта. 1943 с. армияттан кэлбит. Үөрэҕэ суох, сэриитгэн кэлэн баран Бороҕоҥҥо промкомбинакка араас үлэҕэ үлэлээбит. Кэргэнэ Калининская Аграфена Гаврильевна. Түөрт оҕолоох, 11 сиэннээх, 6 хос сиэннээх. Аҕа дойду Улуу сэриитин II ст. орденынан, «Германияны кыайыы иһин» мэтээлинэн наҕараадаламмыт.

НЕУСТРОЕВ ИННОКЕНТИЙ ФЕДОРОВИЧ -Матаа (1912-1983), Чоомуос аччыгый уола

Төрөөбүт сирэ Холлоҕостоох Анаҕаһыннаах. Сэриигэ1941 ыҥырыллыбыт. 1947 с. армияттан кэлбит. «Тыраҕатталаах» колхоз чилиэнэ. Кэргэнэ АтласоваДария Гаврильевна. «Германияны кыайыы иһин» мэтээлинэн наҕараадаламмыт.

НАХОДКИН ПЕТР РОМАНОВИЧ (1917-1984)

Төрөөбүт сирэ Тандыгы үрэҕэ—Бүөр. Сэриигэ 09.08.1941 с. ыҥырыллыбыт. ССКП чилиэнэ. Сэрииттэн эргиллэн кэлээт «Пятилетка» колхозка 7 сыл колхоз председателинэн, онтон кэнники сылгыһытынан өр сылларга үлэлээбитэ. Кэргэннээх. Уон үс оҕолоох, сиэннэрдээх. Аҕа дойду Улуу сэриитин I ст., Ленин орденнарынан, «Германияны кыайыы иһин», «1941-45 сс. Аҕа дойду сэриитин сылларыгар килбиэннээх үлэтин иһин» мэтээллэринэн наҕараадаламмыт.

НАХОДКИН ВАСИЛИЙ ПАВЛОВИЧ (1925-1982)

Финансист. Дьокуускайга үлэлээбит. Төрөөбүт сирэ Тандыгы үрэҕэ — Бүөр. Сэрииттэн кэлэн Бороҕоҥҥо олохсуйбут. Аҕа дойду Улуу сэриитин II степеннээх орденынан, «Японияны кыайыы иһин» уонна элбэх юбилейнай мэтээллэрдээх, 5 оҕолоох, 6 сиэннээх, 4 хос сиэннээх.